Czy każda blizna boli?
Tworzenie blizny to naturalny proces gojenia tkanek. Nie mamy wpływu na jej powstawanie. Możemy jednak wpływać na proces jej gojenia, estetyczny wygląd oraz na uniknięcie ewentualnych dolegliwości bólowych. Wiemy także, że nie każda blizna boli.
Jak powstaje blizna?
Blizna powstaje w następstwie gojenia się ran po urazach bądź działaniach chirurgicznych, lub w wyniku stanów zapalnych. Czasami również jako skutek owrzodzeń. Stopień uszkodzenia poszczególnych warstw skóry i tkanki podskórnej determinuje przebieg procesu gojenia. Rany rozpoczynają gojenie w momencie zaprzestania działania czynnika je tworzącego. Ubytek stopniowo wypełniany jest nowopowstałą tkanką. Czasami podczas szeregu skompilowanych procesów biologicznych dochodzi do niepożądanego efektu jakim jest ból blizny.
Jakie etapy obejmuje proces tworzenia blizny
Pierwszym etapem tworzenia się blizny jest faza zapalenia. Trwa kilka dni od rozpoczęcia procesu gojenia. Podczas tego okresu organizm wytwarza skrzep czyli naturalny opatrunek. Uwalniane są również czynniki wzrostu odpowiadające za powstawanie nowej tkanki. Kolejna faza to etap rozrostu oraz angiogenezy, w którym dochodzi do wytwarzania kolagenu i nowych sieci naczyń krwionośnych. Trwa do około 3 tygodnia. Ostatni etap to faza modelowania/przebudowy, który kończy się po około dwóch latach od powstania rany.
Nieprawidłowe gojenie rany może wynikać z zakłóceń na każdym z wymienionych etapów. Prawidłowy proces regeneracji rany zależy od zorganizowanej sekwencji zdarzeń, w których uczestniczą różne grupy komórkowe. Te wydarzenia są skorelowane z uwalnianiem cytokin i czynników wzrostu.
Czy każda blizna boli?
Rozróżniamy wiele typów blizn:
- prawidłowa – jasna („perłowa”) i płaska blizna (niewystająca poza obszar otaczającej skóry),
- nieprawidłowa – czerwona, powodująca świąd i bolesność blizna, lekko uniesiona ponad obszar otaczającej skóry (wiele takich blizn wraz z upływem czasu staje się płaskich i przyjmuje zabarwienie zbliżone do otaczającej skóry),
- przerosła liniowa – czerwona, lekko uniesiona, sporadycznie wywołująca świąd lub ból blizna, niewykraczająca poza zarys rany chirurgicznej,
- przerosła o dużej powierzchni – wypukła blizna czasami swędząca (np. pooparzeniowa),
- mały bliznowiec (keloid) – ograniczona, wypukła, swędząca, wykraczająca poza zarys rany,
- duży bliznowiec (keloid) – duża, wypukła, bolesna lub swędząca, wykraczająca poza obrys rany.
Dlaczego warto pracować z blizną?
Odpowiedź jest prosta- ze względu na możliwość wystąpienia niepożądanych procesów takich jak: dolegliwości bólowe, ograniczenie ruchomości struktur mięśniowo-powięziowych wynikających z powstawania zrostów pomiędzy tkankami na różnych poziomach, zaburzenie postawy ciała, zaburzenie czucia powierzchownego lub głębokiego oraz kompensacje wzorców ruchowych powstałe w celu odciążenia bólowego obszaru.
Jeśli posiadasz dolegliwości bólowe lub posiadasz bliznę, która wpływa na nieprawidłowe funkcjonowanie Twojego ciała, warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który pomoże odpowiednio dobrać metody pracy z Twoją blizną.
Bibliografia:
- Witmanowski H. i wsp.: Blizny przerostowe i keloidy. Część I. Patogeneza i patomechanizm powstawania. „Post. Dermatol. Alergol.”, 2008, 25, 3, 107-115.
- Zhu Z., Ding J., Shankowsky H.A. i wsp. The molecular mechanism of hypertrophic scar. Journal of Cell Communication and Signaling 2013; 7 (4): 239–252.
Julia Ciuryk- Kosowska