Szkoła rodzenia

Jednym z najważniejszych etapów życia kobiety jest ciąża oraz wiążący się z nią poród, któremu towarzyszy nieunikniony ból nadający rytm w tym ciężkim, a zarazem pięknym etapie życia. 

Istota szkoły rodzenia 

Szkoła rodzenia to zajęcia organizowane dla kobiet w ciąży oraz ich partnerów/partnerek. W czasie trwania szkoły priorytetem  jest właściwe przygotowanie fizyczne oraz psychiczne kobiety do najważniejszego momentu w życiu.

Czego się dowiem i jak ma mi to pomóc?

Podczas zajęć zwiększysz swoją wiedzę w zakresie porodu, prawidłowego oddychania, pozycji wertykalnych, nacięcia krocza, metod łagodzenia bólu czy wpływie partnera podczas porodu. Dzięki uzyskanym informacjom będziesz w stanie świadomie podejmować decyzje razem z personelem medycznym. Będziesz potrafiła dobrać oddech oraz pozycje do zaawansowania porodu oraz poznasz ruchomość swojej miednicy!

Czy zajęcia są dla mnie?

Jeśli chcesz przygotować swoje ciało do wyzwania, którym jest przyjście na świat Twojego malucha oraz masz ochotę zwiększyć swoją wiedzę w zakresie porodu to jak najbardziej dobrze trafiłaś! A może chcesz z nami przygotować plan porodu? W naszej szkole rodzenia Physioteam dla Kobiet pomożemy Ci go wypracować. Z nami również spakujesz walizkę do szpitala! Na każde nurtujące Cię pytanie odpowiemy!

Zapraszamy do szkoły rodzenia Physioteam dla Kobiet!

Bibliografia:

1. Gałązka M., Gałaś D., Trębacz M., (i wsp.).: Ocena wiedzy kobiet ciężarnych na temat porodu oraz metod łagodzenia bólu porodowego. Artykuł przyjęty do publikacji: 03.04.2019.
2. Smolarek N., Pięta M., Żurawska J., (i wsp.).: Alternatywne sposoby łagodzenia bólu porodowego. LIEF Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 1 (46) 2016
3. Małecka A., Nowak Z.: Opinia badanych kobiet w ciąży dotycząca ważności uczestnictwa w szkole rodzenia jako formy przygotowania do porodu, Prz Lek. 2014, 71, 8, 473- 440.
położna Marlena Baran

Staw skroniowo-żuchwowy, a postawa ciała

Jedną z najczęstszych zaburzeń postawy ciała, która może wpływać na nieprawidłowe funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych jest ustawienie głowy w protrakcji. 

Protrakcja to mocne wysunięcie głowy do przodu, które często współistnieje z zaokrąglonymi plecami. Skutkuje to skróconymi mięśniami piersiowymi oraz ułożeniem stawów ramiennych w portrakcji i rotacji wewnętrznej. Taka postawa wpływa na mięśnie czworoboczne oraz mięśnie mostowo-obojczykowo- sutkowe, które bezpośrednio łączą się z czaszką. Wielogodzinne przebywanie w takiej pozycji ma niekorzystny wpływ nie tylko na odcinek szyjny, ale także na kłykcie stawu skroniowo-żuchwowego, które ustawiają się w kierunku tylnym, co wpływa na podrażnienie struktur stawu i pojawienia się nadmiernego napięcia tej okolicy. Co więcej, badania wskazują, że w przypadku nieprawidłowego ułożenia odcinka szyjnego częściej dochodzić  może do podrażnienia nerwu trójdzielnego, co ostatecznie skutkuje pojawieniem się bólu w okolicy głowy i twarzy. Nerw trójdzielny zapewnia główne unerwienie ruchowe oraz czuciowe stawu skroniowo-żuchwowego i mięśni tego rejonu. Zaopatruje także skórę twarzy, błony śluzowe jamy nosowej, zatok przynosowych i jamy ustnej, zęby oraz zawartość oczodołu razem z gałką oczną i spojówką. W związku z tym, że jądro rdzeniowe nerwu trójdzielnego położone jest m.in. w odcinku szyjnym, w okolicy górnych segmentów szyjnych (C1-C3), dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego mogą wpływać również na bóle odcinka szyjnego kręgosłupa.

Czy pozycja żuchwy może mieć wpływ na postawę ciała?

Tak, istnieje powiązanie pomiędzy obręczą kończyn górnych w odniesieniu do żuchwy, kości gnykowej, kręgosłupa oraz mięśni żucia. Kość gnykowa poprzez mięśnie nadgnykowe łączy się z żuchwą. Relacja żuchwy w stosunku do szczęki jest uwarunkowana zgryzem oraz napięciem mięśni narządu żucia. Zmiany istniejące w obrębie stawów skroniowo żuchwowych wpływają na funkcjonowanie wszystkich wymienionych struktur.

Jakie inne dysfunkcje mogą wpływać na nieprawidłowe funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych?

Nieprawidłowości odcinka szyjnego, głównie jego wyższych segmentów C1/C2, C2/C3, wtórnie  mogą objawiać się dolegliwościami bólowymi okolicy stawu skroniowo-żuchwowego. Taką sytuację spotykać można u pacjentów z niestabilnością tych segmentów. Niestabilność ma związek z uszkodzeniem lub niewydolnością więzadeł tego rejonu, do którego niejednokrotnie dochodzi podczas wypadków komunikacyjnych. Kiedy dochodzi do silnego uderzenia pojazdem głowa i szyja mogą zostać gwałtownie szarpnięte,  co w następstwie może uszkodzić struktury stabilizujące odcinek szyjny.

Czy długotrwałe, nadmierne napięcie mięśni może skutkować dysfunkcjami stawów skroniowo- żuchwowych?

Zwiększone napięcie mięśni jest naturalną odpowiedzią organizmu na zagrożenie w sytuacjach stresowych. Mięśnie te mogą w przypadku przeciążenia reagować sygnałem bólowym. Na skutek wzrostu napięcia psychoemocjonalnego mogą nasilić się lub powstać parafunkcje zwarciowe (zgrzytanie i zaciskanie zębów) oraz niezwarciowe (żucie gumy, obgryzanie paznokci, gryzienie długopisów i ołówków, nagryzanie błony śluzowej policzków i warg). Prowadzi to do mikrourazów, które z czasem mogą się sumować w makrourazy mięśni układu stomatognatycznego. Jeśli czynnik stresogenny (stresor) występuje przewlekle, dochodzi do utraty zdolności dowolnego sterowania napięciem mięśniowym. W takiej sytuacji napięcie spoczynkowe jest zwiększone, co może predysponować do pojawiania się i utrzymywania objawów bólowych mięśni stawów skroniowo- żuchwowych.

Bibliografia:

  1. Kleinrok M: Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. Tom I, Wydanie V poprawione, Wyd. Czelej, Lublin 2012
  2. Chochowska M, Klonowska J, Ogrodowczyk R, Marcinkowski JT: Napięciowe bóle głowy a zespół bólu mięśniowo- powięziowego. Część I. Klasyfikacja, etiopatogeneza, kryteria diagnostyczne. Hygeia Public Health, 2015, 50 (2) : 283-287 
  3. „Wpływ typu osobowości na występowanie dysfunkcji w obrębie układu stomatognatycznego” lek. dent. Magdalena Mitrowska- Guźmińska Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Paulina Stachurska

Stopa końsko-szpotawa, a metoda Ponsetiego

Stopa końsko-szpotawa należy do grupy chorób stóp charakteryzujących się deformacją łuku stopy. Zniekształcenie końsko-szpotawe jest złożoną wadą układu mięśniowo-szkieletowego i manifestuje się jako wielopłaszczyznowa deformacja stopy.

Etiologia poznana jest tylko w nielicznych przypadkach takich jak wady układu nerwowego, np.: przepuklina oponowo- rdzeniowa, choroby tkanki łącznej takie jak zespół Ehlersa-Danlosa i niektóre zespoły wad wrodzonych. Stopa końsko-szpotawa spowodowana jest różnymi czynnikami, w tym genetyką. Przyjmuje się, że stopa końsko-szpotawa jest wynikiem kombinacji czynników genetycznych i środowiskowych. Częstość występowania stopy końsko-szpotawej jest zmienna w zależności od rasy i płci. Chłopcy chorują dwa razy częściej niż dziewczynki. Rocznie na świecie rodzi się 100 000 dzieci z wrodzoną stopą końsko-szpotawą. W większości przypadków przyczyna jest jednak niewyjaśniona, czyli idiopatyczna, a klinicznie obserwuje się nieprawidłową budowę tkanki łącznej mięśni, powięzi i ścięgien.

Na czym polega leczenie i fizjoterapia małych pacjentów z tą wadą?

Deformację końsko- szpotawą stopy tworzy szereg zaburzeń przestrzennych w postaci końskości, szpotawości, odwrócenia i wydrążenia poszczególnych segmentów stopy powodujących obrót stopy do wewnątrz i tendencję do obciążania zewnętrznego brzegu. Do określenia stopnia ciężkości wady wykorzystywane są skale Dimeglio lub Piraniego, oceniające nasilenie zniekształcenia i
możliwość jego korekcji.

Czym jest metoda Ponsetiego?

Metoda Ponsetiego polega na redukcji deformacji za pomocą cotygodniowych gipsów seryjnych i przezskórnej tenotomii ścięgna Achillesa, a następnie wykorzystaniu zaopatrzenia ortopedycznego w postaci szyn i butów (np. Mitchela) stosowanych w odpowiednim protokole. Szyna derotacyjna (odwodząca) to kluczowy element leczenia wrodzonej stopy końsko-szpotawej metodą Ponsetiego. Stosuje się ją do utrzymania uzyskanej wcześniej opatrunkami gipsowymi korekcji stopy, co oznacza, że stopa, która nie jest w pełni skorygowana, nie nadaje się do zastosowania szyny. Szyna nie leczy, a utrzymuje jedynie stopę w poprawnej pozycji, zapobiegając nawrotowi.  Jeśli metoda Ponsetiego jest przeprowadzona poprawnie zarówno przez lekarza (każda, nawet najmniejsza modyfikacja obniża skuteczność), jak i rodzica, statystycznie 92-100% stóp końsko-szpotawych może być wyleczonych bez ingerencji chirurgicznej (nie wliczając w to przezskórnej tenotomii ścięgna Achillesa, która jest zabiegiem). Rodzice dzieci urodzonych ze stopą końsko-szpotawą mogą być pewni, że ich dziecko, ma szansę na prawidłowo wyglądające stopy z ich prawidłowymi funkcjami. Dobrze leczone stopy końsko-szpotawe nie są okaleczone i są w pełni kompatybilne z normalnym, aktywnym trybem życia.

Fizjoterapia w leczeniu stopy-końsko-szpotawej.

Fizjoterapia jest ważną częścią metody Ponsetiego. Dzięki połączeniu ćwiczeń rozciągających i wzmacniających fizjoterapeuci mogą poprawić zakres ruchu pacjenta i siłę w obrębie dotkniętych stawów. Fizjoterapeuta może również udzielić wskazówek, jak prawidłowo używać ortezy lub szyny, aby pomóc w utrzymaniu ulepszonego zakresu ruchu, a dodatkowo wskazać jak zapobiegać dalszym deformacjom lub powikłaniom oraz modyfikować styl życia i aktywność, aby utrzymać stopę w jak najlepszej formie. W zwiększeniu powodzenia metody Ponsetiego, ważne jest przestrzeganie regularnych wizyty u fizjoterapeuty i oraz respektowanie założeń programu leczenia. Sesje fizjoterapeutyczne obejmują ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, które mogą pomóc poprawić zakres ruchu stopy oraz stawu skokowego. Dodatkowo pacjent może nauczyć się prawidłowego chodzenia oraz korzystania z ortezy ortopedycznej wspomagającej proces gojenia. Dzięki regularnym sesjom fizjoterapeutycznym pacjent może mieć pewność, że jego stopa końsko-szpotawa jest stale monitorowana i odpowiednio leczona. Podczas sesji fizjoterapeuta przeprowadzi pacjenta przez ćwiczenia, pomagając mu zrozumieć, jak działa rozciąganie i gipsowanie oraz jaki ma wpływ na stopę. Terapia tkanek miękkich zakłada początkowe pozycje w oparciu o trójpłaszczyznowe ogólne wzorce od biodra do stopy, działanie hamujące i znosi ograniczenia w całym łańcuchu kinematycznym kończyny dolnej, a zadaniem jest skorygowanie wadliwego ustawienia.

Piotr Harasymowicz

 

Rola położnej w zdrowiu kobiety

Położna w Polsce – często zawód położnej jest utożsamiany z zawodem pielęgniarki, jednak są to dwa różne odrębne zawody, dające zupełnie odmienne kompetencje.

Położna / Położny to osoba, która zajmuje się zdrowiem kobiety na całym etapie jej życia – od poczęcia do śmierci, obejmuje opieką kobietę w okresie:

  • dziecięcym
  • dojrzewania
  • dojrzałości
  • okołomenopauzalnym

Dzięki temu, że położna to zawód samodzielny, możemy:

prowadzić ciążę fizjologiczną,
prowadzić poród fizjologiczny oraz monitorować stan płodu,
wykonywać nacięcia i szycia krocza ( jeśli to konieczne),
sprawować opiekę nad matką i noworodkiem oraz monitorować przebiegu okresu poporodowego,
prowadz działalności edukacyjno-zdrowotne.

Warto zaznaczyć, że to położna prowadzi i przyjmuje samodzielnie cały poród, jeżeli przebiega on fizjologicznie. Rzadkością jest by poród przyjmował lekarz. Bardzo popularna praktyka w wielu krajach Europy to właśnie prowadzenie ciąży w gabinecie położnej. Jest wtedy czas na szeroką edukację okołoporodową i nawiązanie dobrej relacji z pacjentką.

Innym istotnym zadaniem jest:

profilaktyka chorób kobiecych,
promowanie samobadania piersi,
edukacja w zakresie metod planowania rodziny,
promowanie karmienia piersią,
kształtowanie prawidłowych postaw rodzicielskich,
poradnictwo w zakresie higieny i pielęgnacji noworodka,
edukacja w zakresie szczepień ochronnych
Bibliografia
1. Fryc Dorota.:Kim jest położna? 27lipiec 2020
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. 2019 poz. 2335)
  Marlena Baran

 

Fizjoterapia w procesie leczenia schorzeń uroginekologicznych

Nietrzymanie moczu oraz obniżenie narządów miednicy mniejszej według definicji WHO należy uznać za choroby społeczne. Szacuje się, że co trzecia pacjentka pojawiająca się w gabinecie lekarza ginekologa ma dolegliwości związane z nietrzymaniem moczu.

 

Dlaczego zatem nietrzymanie moczu nadal uznawane jest za temat tabu?

Mimo, że problemy z kontynencją moczu negatywnie wpływają na jakość życia kobiety, szczególnie w aspekcie społecznym, badaczom ciężko jest ustalić dokładną częstość występowania tej dolegliwości. Kobiety wstydzą się podzielić swoimi intymnymi problemami i często nie wiedzą, że powinny szukać specjalistycznej pomocy.

Kto jest najbardziej narażony na nietrzymanie moczu?

Badania wskazują większe ryzyko nietrzymania moczu u kobiet w ciąży. Jest to także związane z liczbą przebytych dotychczasowo ciąż, rodzajem poprzednich porodów, wiekiem rodzącej, aktualnym tygodniem ciąży, wskaźnikiem BMI, przewlekłymi zaparciami, przewlekłym kaszlem, wcześniejszym zakażeniem dróg moczowych.

Jestem w ciąży. Czy na pewno dotknie mnie nietrzymanie moczu?

Zmiany fizjologiczne w przebiegu ciąży, takie jak nacisk rosnącej macicy i masy płodu na mięśnie dna miednicy wraz ze zmianami hormonalnymi (poziom progesteronu, estrogenu i relaksyny), mogą prowadzić do zmniejszenia siły oraz funkcji PFM. Profilaktyka powinna obejmować specjalny trening mięśni dna miednicy. Aby został przeprowadzony poprawnie, powinien zostać poprzedzony badaniem i instruktażem ze strony fizjoterapeutki uroginekologicznej.

Jakie są formy nietrzymania moczu?

  • wysiłkowe nietrzymanie moczu – wyciek moczu obserwuje się w trakcie wysiłku, któremu towarzyszy zwiększone ciśnienie śródbrzuszne (kaszel, kichanie, skoki, dźwiganie, śmiech itp.),
  • naglące nietrzymanie moczu – wyciek moczu poprzedzony jest nagłą, niemożliwą do opanowania potrzebą oddania moczu,
  • mieszane nietrzymanie moczu – połączenie dwóch powyższych

Mam nietrzymanie moczu. Co mogę zrobić?

Umów się do fizjoterapeutki uroginekologicznej. Dokładny wywiad oraz badanie per vaginam pomogą znaleźć najlepszą metodę dopasowaną do Twoich potrzeb. Podczas wizyty dowiesz się m.in.:

  • Jak aktywować i relaksować MDM,
  • Jak poprawić pracy włókien tonicznych i fazowych (siły, szybkości, wytrzymałości),
  • Jak skoordynować ćwiczenia z oddechem,
  • Jak korekcja postawy ciała wpływa na napięcie MDM,
  • Jak nauczyć się poprawnych nawyków toaletowych,
  • Jak świadomie kontrolować ruch tłoczni brzusznej,
  • Jakich ćwiczeń lub codziennych czynności unikać.

Rolą fizjoterapeutki jest poinformowanie Pacjentki o najkorzystniejszych dla niej możliwościach profilaktyki, a także przedyskutowanie potrzeby zmiany stylu życia i niektórych przyzwyczajeń. Ważnymi problemami związanymi z niekorzystnymi nawykami są przeciwdziałanie nadwadze lub jej zmniejszenie, właściwe przyjmowanie płynów, zaprzestanie palenia tytoniu i rozwiązanie problemu zaparć, jeżeli takie istniały.
W przypadku obniżenia narządów powodującego zaburzenia funkcji pęcherza i odbytnicy, gdy próba leczenia zachowawczego i fizjoterapii nie powiodła się̨, należy rozważyć leczenie operacyjne. Jego celem jest przywrócenie prawidłowej anatomii i wzmocnienie struktur dna miednicy.

Tekst opracowano na podstawie: Kompleksowe leczenie schorzeń uroginekologicznych. Znaczenie fizjoterapii. P. Szymanowski, A. Wójcik, W.K. Szczepieniec, M. Wójcik. Centrum Zdrowia Kobiety Gyneka Kraków, Reha Plus Kraków, Frauenklinik und Brustzentrum, Ostalb-Klinikum Aalen, Aalen, Niemcy

Julia Ciuryk-Kosowska

Ciąża z punktu widzenia fizjoterapeutki

 

Czy i jak zmienia się postawa kobiet w ciąży?

U kobiet ciężarnych obserwuje się zmianę postawy całego ciała. Jest to związane głównie z przemieszczeniem środka ciężkości pod wpływem powiększającej się macicy.
Dochodzi do:

  • przodopochylenia miednicy co prowadzi do pogłębienia lordozy lędźwiowej, czyli Twój dolny odcinek kręgosłupa wygina się w łuk,
  • osłabienia więzadeł krzyżowo-guzowych, to więzadła, których celem jest zachowanie pozycji pionowej ciała,
  • obniżenia napięcia mięśni dna miednicy.

Destabilizacja mięśniowo-więzadłowa przejawia się głównie ograniczeniem ruchomości stawów biodrowych, bólem odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego a także dolegliwościami bólowymi przypominającymi w odczuciu bóle rwy kulszowej lub udowej. Dodatkowo, pogłębia się kifoza piersiowa. U wielu kobiet przyrostowi masy ciała towarzyszy często obrzęk kończyn dolnych. 

Jakie dolegliwości odczuwają kobiety ciężarne?

Około 70% kobiet w ciąży zmaga się z bólami odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Inne doświadczenia bólowe mogą pochodzić z obręczy miednicznej lub połączenia miednicy z odcinkiem lędźwiowym. Destabilizacja mięśniowo-więzadłowa przejawia się głównie ograniczeniem ruchomości stawów biodrowych, bólem odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego, a także dolegliwościami bólowymi przypominającymi w odczuciu rwę kulszową lub udową. Dodatkowo, pogłębia się kifoza piersiowa. U wielu kobiet przyrostowi masy ciała towarzyszy obrzęk kończyn dolnych.

Czy fizjoterapeutka może pomóc pozbyć się bólu ciężarnej?

Oczywiście! W fizjoterapii dolegliwości dolnej części tułowia u ciężarnych stosuje się głównie eliminowanie nieprawidłowej postawy ciała, naukę ergonomicznego wykonywania czynności dnia codziennego oraz pozycji odciążających, ale także nie rezygnuje się z różnego rodzaju obciążania organizmu ćwiczeniami fizycznymi.

Jakich ćwiczeń mogę się spodziewać podczas wizyty fizjoterapeutycznej?

Podczas treningu skupiamy się na ćwiczeniach ogólnousprawniających, relaksacyjnych połączonych z nauką świadomego oddechu. Ich celem jest wzmocnienie i rozciąganie mięśni: szyi, klatki piersiowej, brzucha, pośladków, a także mięśni przykręgosłupowych. Ćwiczenia ogólnousprawniające poprawiają stan funkcjonalny miednicy oraz usprawniają krążenie krwi w kończynach górnych i dolnych. Natomiast stosowanie ćwiczeń oddechowych nie tylko zwiększa pojemność i ruchomość klatki piersiowej, ale także przygotowuje kobietę do prawidłowej wentylacji płuc podczas akcji porodowej.

Jak przygotować się do pierwszej wizyty?

Proces usprawniania powinien mieć charakter indywidualny. Fizjoterapeutka na podstawie wywiadu i dokładnego badania dopasuje terapię, tak aby zagwarantować bezpieczeństwo zarówno matce, jak i rozwijającemu się dziecku. Ciążę dzieli się na trzy trymestry, a każdy z nich wymaga innego planu treningowego.

Tekst opracowano na podstawie: „Rehabilitacja w ciąży… i boli mniej” A. Piekarska, D. Pilich, K. Zaremba, A. Zalewska, M. Gałczyk. Sztuka Leczenia 2019, nr 1, ss. 65–71 

  Julia Ciuryk-Kosowska

Skontaktuj się z nami
509 098 871 | recepcja@physioteam.pl
ul.Trwała 7 Wrocław