Czy fizjoterapia w chorobie Parkinsona ma sens?

Po rozpoznaniu choroby Parkinsona konieczne jest podjęcie decyzji dotyczącej wyboru odpowiedniej terapii. Leczenie pozostaje obecnie objawowe i jest skuteczne głównie w początkowych latach choroby. Terapia objawowa w chorobie Parkinsona powinna koncentrować się na następujących celach: łagodzeniu lub eliminacji aktualnych objawów parkinsonowskich, zapobieganiu występowaniu niepożądanych objawów w ośrodkowym układzie nerwowym oraz spowalnianiu postępu choroby.
Diagnoza – Parkinson i co dalej?
Terapia w chorobie Parkinsona nie ma jednolitego schematu dla wszystkich pacjentów. Leczenie musi być indywidualnie dostosowane do każdego chorego, często opierając się na metodzie prób i błędów. Ponieważ terapia jest długotrwała i będzie kontynuowana do końca życia pacjenta, ważne jest, aby nie dążyć do szybkich rezultatów kosztem ryzyka pojawienia się w przyszłości niepożądanych objawów. Do takich należą między innymi: fluktuacje ruchowe, dyskinezy czy zaburzenia psychotyczne. Należy zatem przewidywać długoterminowe skutki stosowanej terapii. Leczenie objawowe można podzielić na trzy główne kategorie:
- Leczenie farmakologiczne – dostosowywane indywidualnie z uwzględnieniem wieku pacjenta, rodzaju objawów choroby Parkinsona, innych schorzeń oraz oczekiwań pacjenta i jego rodziny.
- Leczenie neurochirurgiczne – stosowane w leczeniu objawów zaawansowanego stadium choroby Parkinsona.
- Leczenie pozafarmakologiczne – obejmuje rehabilitację, edukację pacjenta i jego opiekunów, pomoc psychologiczną oraz odpowiednie żywienie.
Pozafarmakologiczne leczenie w chorobie Parkinsona?
Rehabilitacja jest kluczowym elementem leczenia pozafarmakologicznego. Obecnie jest postrzegana jako wielokierunkowy proces społeczny, mający na celu koordynację działań służby zdrowia i innych instytucji oraz indywidualnych wysiłków pacjentów, w celu przywrócenia im maksymalnej samodzielności w życiu rodzinnym, społecznym i zawodowym. Dodatkowo rehabilitacja, jako część fizjoterapii, jest jednym z najważniejszych elementów walki z chorobą Parkinsona, obok leczenia farmakologicznego. W związku z tym umożliwia pacjentom jak najbardziej samodzielne funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i zawodowym, pomagając im przystosować się do nowych warunków wynikających z choroby. Rehabilitacja ma tę znaczącą zaletę, że nie wiąże się z niekorzystnymi skutkami ubocznymi, jest tańsza niż wiele leków i może być prowadzona ciągle w warunkach domowych.
Jakie korzyści niesie za sobą stosowanie fizjoterapii w chorobie Parkinsona?
Podstawowym elementem rehabilitacji jest kinezyterapia, która powinna stać się rutynową częścią codziennego życia pacjenta. Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają odbudować wiarę we własne możliwości, zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Tym samym stając się jedną z najbardziej efektywnych form aktywności dla chorych. Dlatego systematyczne wykonywanie ćwiczeń kinezyterapeutycznych znacząco zmniejsza ryzyko pojawienia się objawów choroby Parkinsona. W związku z tym, główne cele kinezyterapii to: utrzymanie i poprawa funkcji ruchowych, redukcja objawów choroby Parkinsona. Wśród nich można wymienić: sztywność mięśni, bradykinezję, drżenie, poprawę sprawności w dowolnych czynnościach ruchowych, takich jak siła, szybkość, czas reakcji.
Źródła:
Struensee, M. A. R. C. I. N., et al. „Ocena wpływu kinezyterapii na sprawność motoryczną pacjentów z chorobą Parkinsona.” Nowiny Lek 79.3 (2010): 191-198.
Pasek, Jarosław, et al. „Aktualne spojrzenie na rehabilitację w chorobie Parkinsona–wybrane zagadnienia.” Aktualności Neurologiczne 10.2 (2010): 94-99.
Julia Ciuryk-Kosowska