Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona (PD – ang. Parkinson’s disease) jest jedną z najczęstszych chorób neurozwyrodnieniowych i dotyczy głównie pacjentów po 50. roku życia. W populacji ogólnej choroba ta występuje u 0,15% osób, natomiast u osób powyżej 70. roku życia dotyka około 1,5-2% populacji. Średni wiek zachorowania to 58 lat, przy czym mężczyźni chorują nieco częściej niż kobiety.
Jakie są przyczyny powstania choroby Parkinsona?
Choroba Parkinsona jest związana z neurodegeneracją struktury śródmózgowia, czyli istoty czarnej, co prowadzi do obniżenia poziomu dopaminy w mózgu. Przyczyny tej choroby nie są w pełni zrozumiane. Jedna z teorii sugerowała przedwczesne starzenie się i zanik komórek istoty czarnej, co skutkowało zmniejszeniem ilości dopaminy w o mózgu. Obecnie uważa się, że na rozwój choroby wpływa wiele czynników genetycznych, środowiskowych tj. działanie wolnych rodników i stresu oksydacyjnego.
Jak wygląda chód i postawa osoby chorej na Parkinsona?
Charakterystyczne objawy to przede wszystkim mimowolne ruchy patologiczne i zaburzenia napięcia mięśni. Inne typowe objawy to bradykinezja (spowolnienie i zubożenie ruchów, zwłaszcza trudności w wykonywaniu precyzyjnych czynności), akinezja (trudności w inicjowaniu ruchów), sztywność mięśniowa, drżenie spoczynkowe oraz zaburzenia postawy. Hipokinezja chodu w chorobie Parkinsona charakteryzuje się wolnym tempem, krótkimi krokami (tzw. „drobienie”), wąską podstawą, zredukowaną odległością między stopą a podłożem (powłóczenie stopami), brakiem współruchów kończyn górnych i tułowia oraz dreptaniem przy przechodzeniu przez wąskie miejsca (tzw. „objaw tunelu”). W zaawansowanych stadiach choroby u pacjenta występuje charakterystyczna postawa ciała: głowa i tułów pochylone do przodu, kończyny górne przywiedzione do tułowia i zgięte w łokciach, a podudzia zgięte w kolanach. Cała sylwetka staje się sztywna i nieruchoma.
Inne objawy Choroby Parkinsona
Inne charakterystyczne objawy choroby Parkinsona obejmują zaburzenia wegetatywne, takie jak ślinotok, łojotok i zaparcia. Pacjenci często zauważają mikrografię, czyli zmianę charakteru pisma, spowodowaną spowolnieniem, drżeniem i sztywnością mięśni dłoni. Do objawów przedklinicznych, które pojawiają się przed klasycznymi objawami ruchowymi, należą zaburzenia węchu oraz zaburzenia autonomiczne (zwłaszcza zaparcia), które mogą występować nawet 10 lat przed klasycznym początkiem choroby. Zaburzenia neuropsychiatryczne, takie jak problemy z pamięcią i myśleniem, halucynacje, stany deliryjne, zaburzenia zachowania oraz depresja, utrudniają pacjentom kontakt z otoczeniem. U 20-30% osób chorujących na Parkinsona dodatkowo rozwija się demencja.
Na jakiej podstawie rozpoznawana jest choroba Parkinsona?
Do rozpoznania choroby Parkinsona wymagane jest stwierdzenie zespołu parkinsonowskiego, obejmującego spowolnienie ruchowe oraz drżenie spoczynkowe i/lub sztywność mięśniową. Badania dodatkowe pełnią rolę uzupełniającą w diagnostyce tej choroby. Neuroobrazowanie, w tym rezonans magnetyczny (MRI) głowy, jest wykonywane głównie w celu wykluczenia cech atypowych lub objawowych parkinsonizmów. W zaawansowanym stadium choroby Parkinsona niezwykle ważne są badania neuropsychologiczne i neurologopedyczne. Nadal trwają poszukiwania łatwo dostępnych biomarkerów choroby Parkinsona, z nadzieją na znalezienie ich w płynach ustrojowych (płyn mózgowo-rdzeniowy, krew, ślina). Obecnie jednak nie ma uznanego biomarkera dla tej choroby.
Źródła:
- Chmiela, Tomasz. „4. Zespół hipertoniczno-hipokinetyczny cześć I–choroba Parkinsona.” FIZJOTERAPIA I LECZENIE W WYBRANYCH JEDNOSTKACH CHOROBOWYCH W OBRĘBIE OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO Rozważania teoretyczne i zalecenia praktyczne (2023): 32.
- Wieczorek, Dariusz, et al. „Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych i otępienie w chorobie Parkinsona—obraz kliniczny i aktualne kryteria diagnostyczne.” Polski Przegląd Neurologiczny 9.3 (2013): 96-104.
Julia Ciuryk-Kosowska