Fizjoterapia w procesie leczenia schorzeń uroginekologicznych

Nietrzymanie moczu oraz obniżenie narządów miednicy mniejszej według definicji WHO należy uznać za choroby społeczne. Szacuje się, że co trzecia pacjentka pojawiająca się w gabinecie lekarza ginekologa ma dolegliwości związane z nietrzymaniem moczu.

 

Dlaczego zatem nietrzymanie moczu nadal uznawane jest za temat tabu?

Mimo, że problemy z kontynencją moczu negatywnie wpływają na jakość życia kobiety, szczególnie w aspekcie społecznym, badaczom ciężko jest ustalić dokładną częstość występowania tej dolegliwości. Kobiety wstydzą się podzielić swoimi intymnymi problemami i często nie wiedzą, że powinny szukać specjalistycznej pomocy.

Kto jest najbardziej narażony na nietrzymanie moczu?

Badania wskazują większe ryzyko nietrzymania moczu u kobiet w ciąży. Jest to także związane z liczbą przebytych dotychczasowo ciąż, rodzajem poprzednich porodów, wiekiem rodzącej, aktualnym tygodniem ciąży, wskaźnikiem BMI, przewlekłymi zaparciami, przewlekłym kaszlem, wcześniejszym zakażeniem dróg moczowych.

Jestem w ciąży. Czy na pewno dotknie mnie nietrzymanie moczu?

Zmiany fizjologiczne w przebiegu ciąży, takie jak nacisk rosnącej macicy i masy płodu na mięśnie dna miednicy wraz ze zmianami hormonalnymi (poziom progesteronu, estrogenu i relaksyny), mogą prowadzić do zmniejszenia siły oraz funkcji PFM. Profilaktyka powinna obejmować specjalny trening mięśni dna miednicy. Aby został przeprowadzony poprawnie, powinien zostać poprzedzony badaniem i instruktażem ze strony fizjoterapeutki uroginekologicznej.

Jakie są formy nietrzymania moczu?

  • wysiłkowe nietrzymanie moczu – wyciek moczu obserwuje się w trakcie wysiłku, któremu towarzyszy zwiększone ciśnienie śródbrzuszne (kaszel, kichanie, skoki, dźwiganie, śmiech itp.),
  • naglące nietrzymanie moczu – wyciek moczu poprzedzony jest nagłą, niemożliwą do opanowania potrzebą oddania moczu,
  • mieszane nietrzymanie moczu – połączenie dwóch powyższych

Mam nietrzymanie moczu. Co mogę zrobić?

Umów się do fizjoterapeutki uroginekologicznej. Dokładny wywiad oraz badanie per vaginam pomogą znaleźć najlepszą metodę dopasowaną do Twoich potrzeb. Podczas wizyty dowiesz się m.in.:

  • Jak aktywować i relaksować MDM,
  • Jak poprawić pracy włókien tonicznych i fazowych (siły, szybkości, wytrzymałości),
  • Jak skoordynować ćwiczenia z oddechem,
  • Jak korekcja postawy ciała wpływa na napięcie MDM,
  • Jak nauczyć się poprawnych nawyków toaletowych,
  • Jak świadomie kontrolować ruch tłoczni brzusznej,
  • Jakich ćwiczeń lub codziennych czynności unikać.

Rolą fizjoterapeutki jest poinformowanie Pacjentki o najkorzystniejszych dla niej możliwościach profilaktyki, a także przedyskutowanie potrzeby zmiany stylu życia i niektórych przyzwyczajeń. Ważnymi problemami związanymi z niekorzystnymi nawykami są przeciwdziałanie nadwadze lub jej zmniejszenie, właściwe przyjmowanie płynów, zaprzestanie palenia tytoniu i rozwiązanie problemu zaparć, jeżeli takie istniały.
W przypadku obniżenia narządów powodującego zaburzenia funkcji pęcherza i odbytnicy, gdy próba leczenia zachowawczego i fizjoterapii nie powiodła się̨, należy rozważyć leczenie operacyjne. Jego celem jest przywrócenie prawidłowej anatomii i wzmocnienie struktur dna miednicy.

Tekst opracowano na podstawie: Kompleksowe leczenie schorzeń uroginekologicznych. Znaczenie fizjoterapii. P. Szymanowski, A. Wójcik, W.K. Szczepieniec, M. Wójcik. Centrum Zdrowia Kobiety Gyneka Kraków, Reha Plus Kraków, Frauenklinik und Brustzentrum, Ostalb-Klinikum Aalen, Aalen, Niemcy

Julia Ciuryk-Kosowska

Ciąża z punktu widzenia fizjoterapeutki

 

Czy i jak zmienia się postawa kobiet w ciąży?

U kobiet ciężarnych obserwuje się zmianę postawy całego ciała. Jest to związane głównie z przemieszczeniem środka ciężkości pod wpływem powiększającej się macicy.
Dochodzi do:

  • przodopochylenia miednicy co prowadzi do pogłębienia lordozy lędźwiowej, czyli Twój dolny odcinek kręgosłupa wygina się w łuk,
  • osłabienia więzadeł krzyżowo-guzowych, to więzadła, których celem jest zachowanie pozycji pionowej ciała,
  • obniżenia napięcia mięśni dna miednicy.

Destabilizacja mięśniowo-więzadłowa przejawia się głównie ograniczeniem ruchomości stawów biodrowych, bólem odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego a także dolegliwościami bólowymi przypominającymi w odczuciu bóle rwy kulszowej lub udowej. Dodatkowo, pogłębia się kifoza piersiowa. U wielu kobiet przyrostowi masy ciała towarzyszy często obrzęk kończyn dolnych. 

Jakie dolegliwości odczuwają kobiety ciężarne?

Około 70% kobiet w ciąży zmaga się z bólami odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Inne doświadczenia bólowe mogą pochodzić z obręczy miednicznej lub połączenia miednicy z odcinkiem lędźwiowym. Destabilizacja mięśniowo-więzadłowa przejawia się głównie ograniczeniem ruchomości stawów biodrowych, bólem odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowego, a także dolegliwościami bólowymi przypominającymi w odczuciu rwę kulszową lub udową. Dodatkowo, pogłębia się kifoza piersiowa. U wielu kobiet przyrostowi masy ciała towarzyszy obrzęk kończyn dolnych.

Czy fizjoterapeutka może pomóc pozbyć się bólu ciężarnej?

Oczywiście! W fizjoterapii dolegliwości dolnej części tułowia u ciężarnych stosuje się głównie eliminowanie nieprawidłowej postawy ciała, naukę ergonomicznego wykonywania czynności dnia codziennego oraz pozycji odciążających, ale także nie rezygnuje się z różnego rodzaju obciążania organizmu ćwiczeniami fizycznymi.

Jakich ćwiczeń mogę się spodziewać podczas wizyty fizjoterapeutycznej?

Podczas treningu skupiamy się na ćwiczeniach ogólnousprawniających, relaksacyjnych połączonych z nauką świadomego oddechu. Ich celem jest wzmocnienie i rozciąganie mięśni: szyi, klatki piersiowej, brzucha, pośladków, a także mięśni przykręgosłupowych. Ćwiczenia ogólnousprawniające poprawiają stan funkcjonalny miednicy oraz usprawniają krążenie krwi w kończynach górnych i dolnych. Natomiast stosowanie ćwiczeń oddechowych nie tylko zwiększa pojemność i ruchomość klatki piersiowej, ale także przygotowuje kobietę do prawidłowej wentylacji płuc podczas akcji porodowej.

Jak przygotować się do pierwszej wizyty?

Proces usprawniania powinien mieć charakter indywidualny. Fizjoterapeutka na podstawie wywiadu i dokładnego badania dopasuje terapię, tak aby zagwarantować bezpieczeństwo zarówno matce, jak i rozwijającemu się dziecku. Ciążę dzieli się na trzy trymestry, a każdy z nich wymaga innego planu treningowego.

Tekst opracowano na podstawie: „Rehabilitacja w ciąży… i boli mniej” A. Piekarska, D. Pilich, K. Zaremba, A. Zalewska, M. Gałczyk. Sztuka Leczenia 2019, nr 1, ss. 65–71 

  Julia Ciuryk-Kosowska

Skontaktuj się z nami
509 098 871 | recepcja@physioteam.pl
ul.Trwała 7 Wrocław